علت طولانی بودن شب یلدا

شنبه,24آذر1397

کوتاه و بلند شدن شب‌های سال یکی از اتفاقاتی است که انسان هر روز با آن مواجه می شود و اهميت مهمي در زندگي روزمره مردم داشته و دارد. همين مسئله سبب شده نحوه زندگی در کشورهایی که طول شب و ‏روز آنها تنها چندساعت است با کشورهایی که تقریباً طول و شب روز آنها با هم برابر است، تفاوت آشکاری داشته باشد.‏ مردم ایران از زمان گذشته تابحال با احاطه به علم نجوم از اين تغيير مطلع بوده‌اند و شب يلدا را با سنت‌هاي ويژه اي در نظر گرفته‌اند. اين در حالي است كه شب يلدا گاهي فقط يك دقيقه يا حتي كمتر با شب‌هاي قبل و بعد خود تفاوت دارد. با پشت سر گذاشتن اول مهر که برابری شب و روز در کل کره زمین اتفاق می افتد، به مرور در نیمکره شمالی به طول شب ها اضافه و از طول روزها کاسته می شود و در نهايت در شب اول زمستان طولانی ترین شب سال یا همان یلدا اتفاق مي‌افتد...

---

شب آخر آذر ماه مصادف با انقلاب زمستانی است و بنابرین طولانی ترین شب سال است. چهار موقعیت خورشید در آسمان یعنی  اعتدال بهای (آغاز فصل بهار و سر زندگی و شادابی)، انقلاب تابستانی (آغار فصل گرما و طولانی ترین روزهای سال)، اعتدال پاییزی (آغاز فصل پاییز و زردی درختان) و در آخر انقلاب زمستانی (آغاز فصل زمستان و به خواب رفتن طبیعت) از گذشته تا کنون برای ایرانیان بسیار پر ارزش بوده است. هر یک از این موقعیت ها نوید بخش فرارسیدن زمانی برای مردم بوده که یک سال انتظار آن را می کشیدند. به دلیل دقت گاهشماری ایرانی و انطباق کامل آن با تقویم طبیعی، همواره و در همه سال‌ها، انقلاب زمستانی برابر با شامگاه سی ام آذر ماه و بامداد یکم دی ماه است. هر چند امروزه برخی به اشتباه بر این گمانند که مراسم شب یلدا برای رفع نحوست بلند ترین شب سال برگزار می‌شود؛ اما می‌دانیم که در باورهای کهن ایرانی هیچ روز و شبی، نحس و بدیوم شناخته نمی‌شده است. جشن شب چله، همچون بسیاری از آیین‌های ایرانی، ریشه در رویدادی کیهانی دارد.

خورشید در حرکت سالانه خود، در آخر پاییز به پایین‌ترین نقطه افق جنوب شرقی می‌رسد که موجب کوتاه شدن طول روز و افزایش زمان تاریکی شب می‌شود. اما از آغاز زمستان یا انقلاب زمستانی، خورشید بار دیگر بسوی شمال شرقی باز می‌گردد که نتیجه آن افزایش روشنایی روز و کاهش شب است. به عبارت دیگر، در شش ماهه آغاز تابستان تا آغاز زمستان، در هر شبانه روز خورشید اندکی پایین تر از محل پیشین خود در افق طلوع می‌کند تا در نهایت در آغاز زمستان به پایین ترین حد جنوبی خود با فاصله 5/23 درجه از شرق یا نقطه اعتدالین برسد. از این روز به بعد، مسیر جابجایی های طلوع خورشید معکوس شده و مجدداً بسوی بالا و نقطه انقلاب تابستانی باز می‌‌گردد. آغاز بازگردیدن خورشید بسوی شمال‌شرقی و افزایش طول روز، در اندیشه و باورهای مردم باستان به عنوان زمان زایش یا تولد دوباره خورشید دانسته می‌شد و آن را گرامی و فرخنده می‌داشتند.

قبل از همه گیری دین زرتشت در ایران ، ایرانیان به آیین میترا یا "کیش مهر" بودند. دینی که در آن "خورشید " بیشترین اهمیت را داشت و تمام رویدادهای کیهانی مربوط به خورشید در میان مردم جنبه مذهبی و روحانی می یافت. "شب یلدا"، "جشن سده"، " جشن چهارشنبه سوری"، "عید نوروز" و "آیین سیزدهمین روز نوروز" از بقایای کیش مهری در ایران است که هم در میان زرتشتیان و هم مسلمانان جایگاه خود را باز کردند و در طول قرون ، معانی زیباتر و عمیق تری به سلسله تمثیل ها و نمادهای این اعیاد افزوده شد.

کوتاه و بلند شدن شب‌های سال یکی از اتفاقاتی است که انسان هر روز با آن مواجه می شود و اهميت مهمي در زندگي روزمره مردم داشته و دارد. همين مسئله سبب شده نحوه زندگی در کشورهایی که طول شب و ‏روز آنها تنها چندساعت است با کشورهایی که تقریباً طول و شب روز آنها با هم برابر است، تفاوت آشکاری داشته باشد.‏ مردم ایران از زمان گذشته تابحال با احاطه به علم نجوم از اين تغيير مطلع بوده‌اند و شب يلدا را با سنت‌هاي ويژه اي در نظر گرفته‌اند. اين در حالي است كه شب يلدا گاهي فقط يك دقيقه يا حتي كمتر با شب‌هاي قبل و بعد خود تفاوت دارد. با پشت سر گذاشتن اول مهر که برابری شب و روز در کل کره زمین اتفاق می افتد، به مرور در نیمکره شمالی به طول شب ها اضافه و از طول روزها کاسته می شود و در نهايت در شب اول زمستان طولانی ترین شب سال یا همان یلدا اتفاق مي‌افتد.

 

برای شب یلدا چه برنامه هایی دارید؟

نظرتون به داشتن تم یلدایی و برگزاری یلدایی متفاوت با سالهای قبل چیه؟ 

سورساتان برای همه شما دوستان، شب یلدایی زیبا، پرشور و حال و بیادماندنی آرزو دارد.

---