جشن خردادگان

یکشنبه,05خرداد1398

در گاهشماری ایرانی، هر سال به 11 ماه سی روزه و یک ماه 35 روزه تقسیم می شد، از نظر ایرانیان باستان، هر روز از هر ماه متعلق به یکی از امشاسپندان و یا ایزدان بوده و آداب و مناسک خاصی را می ­طلبد. روزشمار ایرانیان، هفته را نداشته و اصولاً هفته از ابداعات سامی نژادها (اعراب) می ­باشد. اسامی روزهای هر ماه ایرانی به ترتیب از یک الی سی عبارت ­اند از : 1- هرمزد، 2- بهمن، 3- اردیبهشت، 4- شهریور، 5- سپندارمزد (اسفند)، 6- خرداد، 7- امرداد، 8- دی به آذر، 9- آذر، 10- آبان، 11- خور، 12- ماه، 13- تیر، 14- گوش، 15- دی به مهر، 16- مهر، 17- سروش، 18- رَشن، 19- فروردین، 20- بهرام، 21- رام، 22- باد، 23- دی به دین، 24- دین، 25- ارد، 26- اَشتاد، 27- آسمان، 28- زامیاد، 29- ماراسپند و 30- اَنیران. 

جشن باستانی خردادگان

در دوران ایران باستان در روز ششم از ماه خرداد، به مناسبت برخورد نام ماه و روز مطابق معمول جشنی برگزار می شده به نام خردادگان؛ خرداد پنجمين امشاسپند از شش امشاسپند در آيين ايرانيان باستان است.

خرداد در اوستا «هـَئوروَتات» و در پهلوی «خُردات» یا «هُردات» به معنی رسایی و کمال است که در گات‌ها یکی از فروزه‌ های اهورامزدا و در اوستای نو، نام یکی از هفت امشاسپند و نماد رسایی اهورامزدا است. خرداد، امشاسپند بانویی است که نگهداری از آب‌ها در این جهان خویشکاری اوست و کسان را در چیرگی بر تشنگی یاری می‌کند از این روی در سنت، به هنگام نوشیدن آب از او به نیکی یاد می‌شود. در گات‌ها، از خرداد و امرداد پیوسته در کنار یکدیگر یاد می‌شود و در اوستای نو نیز این دو امشاسپند، پاسدارنده آب‌ها و گیاهان اند که به یاری مردمان می‌آیند و تشنگی و گرسنگی را شکست می‌دهند. در یسنا، هات ۴۷، آمده‌است که اهورامزدا رسایی خرداد و جاودانگی امرداد را به کسی خواهد بخشید که اندیشه و گفتار و کردارش برابر آیین راستی است.

آیین های جشن خردادگان

یکی از مهم‌ترین آیین‌های جشن خردادگان، رفتن به سرچشمه‌ها یا کنار دریاها و رودها، تن شویی در آب و خواندن نیایش‌های ویژه این روز همراه با شادی و سرور در کنار خانواده و دوستان بوده‌ است. بر این پایه، در این روز توجه ویژه‌ای به نگهداری و نوسازی نقطه‌ای که آب از آنجا سرچشمه گرفته و در آنجا جاری می‌شود شده است؛ مانند: چشمه‌ها، چاه‌ها، جوی‌ها، کاریزها و رودها که با آب زندگی بخش خود، ادامه زندگی را در این کره خاکی برای نسل بشر امکان پذیر می‌کنند.

مردم در این روز به نشانه این که خرداد به آب تعلق دارد به کنار چشمه ساران، جویبار و رودخانه ها می رفتند و روز را به شادی سپری می کردند و سعی بر آن بود که صفات برجسته خرداد را سرلوحه زندگی خود قرار دهند. وجه مشترک این جشن با تیر و مرداد این است که با عنایت به فصل و اهمیت یافتن آب و بارندگی و با توجه با این که ایران به لحاظ جغرافیایی و تاریخی همواره در منطقه ای واقع شده که با کم آبی و خشکسالی مواجه بوده، این جشن بیشتر در طبقه کشاورز جا باز کرده و ریشه دوانده است.

گل ویژه جشن خردادگان

در کتاب‌های کهن از گل سوسن به عنوان گل ویژه «خُرداد» نام برده شده‌ است. معروف‌ ترین نمونه‌های گل سوسن نزد ایرانیان، سوسن سپید یا سوسن آزاد است که به نام سوسن ده زبان یا سوسن گل دراز نیز شناخته می‌شود، همچنین یکی دیگر از گونه‌های نادر گل سوسن که بومی برخی مناطق شمالی ایران است، سوسن چلچراغ نام دارد. در برخی متون قدیمی پهلوی، بوی گل سوسن سپید، چون «بوی دوستی» توصیف شده‌ است.

جهت پذیرایی در جشن های باستانی خود می توانید از تم های سورساتان استفاده نموده و جلوه ویژه امروزی تری به جشن های خود بدهید و لحظات خوش بیشتری را در کنار عزیزانتان سپری کنید.