آداب و رسوم شب یلدا

دوشنبه,12آذر1397

ایرانیان نزدیک به چند هزار سال است که شب یلدا یعنی آخرین شب پاییز را که درازترین و تاریکترین شب در طول سال است، تا سپیده دم بیدار می مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می دارند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی، روحیهٔ آنان را تضعیف نکند، در آیین کهن، بنابر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین می گذاشتند و با جامه ای سپید به صحرا می رفتند و بر فرشی سپید می نشستند. دربان ها و نگهبانان کاخ شاهی و همهٔ برده ها و خدمت کاران در سطح شهر آزاد شده و مانند دیگران زندگی می کردند. رئیس و زیر دست، پادشاه و مردم عادی همگی یکسان بودند...

---

در وبلاگ های قبلی در مورد تاریخچه شب یلدا توضیحاتی داده شد امیدوارم از خواندن آن لذت برده باشید.

در این بلاگ قصد دارم شما را تا حدودی با آداب و رسوم شب یلدا آشنا کنم شاید شما هم مشتاق شدید برخی از این آیین ها را در یلدای امسال خود پیاده کنید و شبی پرخاطره برای خود و خانواده رقم بزنید.

ایرانیان نزدیک به چند هزار سال است که شب یلدا یعنی آخرین شب پاییز را که درازترین و تاریکترین شب در طول سال است، تا سپیده دم بیدار می مانند و در کنار یکدیگر خود را سرگرم می دارند تا اندوه غیبت خورشید و تاریکی و سردی، روحیهٔ آنان را تضعیف نکند.
در آیین کهن، بنابر یک سنت دیرینه آیین مهر شاهان ایرانی در روز اول دی ماه تاج و تخت شاهی را بر زمین می گذاشتند و با جامه ای سپید به صحرا می رفتند و بر فرشی سپید می نشستند. دربان ها و نگهبانان کاخ شاهی و همهٔ برده ها و خدمت کاران در سطح شهر آزاد شده و مانند دیگران زندگی می کردند. رئیس و زیر دست، پادشاه و مردم عادی همگی یکسان بودند. البته درستی این امر تایید نشده و شاید افسانه ای بیش نباشد. ایرانیان در این شب باقی مانده میوه هایی را که انبار کرده بودند به همراه خشکبار و تنقلات می خوردند و دور هم گرد هیزم افروخته می نشستند تا سپیده دم بشارت روشنایی دهد زیرا به عقیده آنان در این شب تاریکی و سیاهی در اوج خود است. جشن یلدا در ایران امروز نیز با گرد هم آمدن و شب نشینی اعضای خانواده و اقوام در کنار یکدیگر برگزار می شود. متل گویی که نوعی شعرخوانی و داستان خوانی است در قدیم اجرا می شده است به این صورت که خانواده ها در این شب گرد می آمدند و پیرترها برای همه قصه تعریف می کردند. آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه های گوناگون است که همه جنبهٔ نمادی دارند و نشانهٔ برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند، این میوه ها که اغلب دانه های زیادی دارند، نوعی جادوی سرایتی محسوب می شوند که انسان ها با توسل به برکت خیزی و پردانه بودن آنها، خودشان را نیز مانند آنها برکت آور می کنند و نیروی باروی را در خویش افزایش می دهند و همچنین انار و هندوانه با رنگ سرخشان نمایندگانی از خورشید در شب به شمار می روند. در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پُری آن، آینده گویی می کنند.

یکی دیگر از رسم های بی نظیر شب یلدا "فال حافظ گرفتن" است. اگر رسم ها و آیین های دیگر یلدا را میراثی از فرهنگ چند هزار ساله بدانیم، گرفتن فال حافظ در شب یلدا در قرن های اخیر به رسم های شب یلدا افزوده شده است که البته این مورد را می توان با کارت های فال حافظ تم یلدای سورساتان انجام داد. شاهنامه خوانی و قصه گویی پدربزرگ و مادربزرگ دور کرسی برای کوچکترها نیز، از آیین های جذاب شب یلدا است که خاطرات شیرینی برای بزرگسالی آنها فراهم می آورد.

از قدیم در میان ایرانیان رسم بوده است که در شب یلدا و عیدها، برای دختری که برای پسر خود نامزد کرده بودند، هدیه می‌بردند. البته شب یلدا این هدایا با تزئیناتی از خوراکی‌های این شب، همراه است. داستان این است که در قدیم دو نامزد تنها در شب‌های خاصی اجازه‌ی دیدار یکدیگر را داشته‌اند.

برای برخی شب چله کلاً در خوراکی‌هایش تعریف می‌شود؛ البته هر کدام از شهرها و اقوام آداب و رسوم مختلفی برای این شب دارند و خوراکی‌های متفاوتی آماده می‌کنند. از دلمه در خطه‌ی کردستان به عنوان شام گرفته تا درست کردن آوکونوس در شمال کشور که همگی شیرینی و زیبایی خود را دارند. بسیاری هم شام اصلی این شب را سبزی‌پلو و ماهی می‌دانند.

 

 

آداب و رسوم یلدا در شهر ها و اقوام مختلف متفاوت است و هر خانواده ای تا حدودی با توجه به آیین های اجداد خود این شب طولانی سال را سپری می کنند.

فروشگاه سورساتان دارای اقلام و لوازم مخصوص شب یلدا ست که برای جذابیت و ویژه تر کردن شب یلدا ایده بسیار جالبی است یکی از این اقلام تم اناری یلداست که دارای ظروف پذیرایی و تزیینی شب یلداست که برای زیبایی و یکرنگ شدن با یلدا و همچنین صرفه جویی در زمان از این تم زیبا استفاده کنید.

آداب و رسوم شب یلدا در شهر و اقوام شما به چه صورت است؟

نظرتون راجع به تم یلدا  چیه ؟

نظراتتون را با ما به اشتراک بگذارید

 

---